به برکت ماه رمضان سفره‌های افطاری پهن شده و مانوس و آشنا، فامیل و همسایه برای مهمانی خالق دعوت می‌شوند. سنت نظم است، اما زیباتر کاری است که «حسین محسنی» شهروند خیابان کوچک مظاهری انجام می‌دهد. او از چند سال پیش با آغاز ماه خجسته رمضان، هر شب کودکان و نوجوانان محله را برای صرف افطار دعوت می‌کند که حدود ۶۰۰-۷۰۰ نفر می‌شوند. از ابتدا تا انتهای خیابان تاجیک سفره افطاری پهن می‌کند و کمال مطلوب از این کار را ترویج فرهنگ اسلامی بین نسل جوان می‌داند. درون یکی از شب‌های ماه رمضان ما هم مهمان این سفره پرمهر و صفای افطاری شدیم.
تا اذان مغرب ۲ ساعتی باقی مانده است. چند نوجوان در حال رفت‌وآمد به ساختمانی محسنی هستند تا موکت‌ها را بیاورند. ساختمان محسنی داخل کوچه باریکی است و بوسیله عذاب ۲ نفر از کنار هم رد می‌شوند. مرتبه پایین خانه‌اش را به حسینیه تحول کرده و نامش را بیت الجواد(ع) گذاشته است. ورودی خیابان کوچک تصویر تعداد یدکی از شهداست که از صبر معلوم، بومی همین محله بوده‌اند. بیت الجواد(ع) خیلی ارشد نیست و یک سالن ۳۰ متری و یک آبدارخانه دارد. کنج آن یک کمد شیشه‌ای است که هرچه تو آن است مربوط به عهد غوغا میشود. از تاج و قمقمه خمود تا نارنجک و مین خنثی شده.
۲ تا از خانم‌ها مشغول پاک کردن حبوبات برای غذای فردا شب هستند. داخل این میان حامد، سعید، مقاوم و امیرحسین یاالله‌گویان وارد می‌شوند و موکت‌ها را با خود خارج می‌برند. تو خیابان پهن می‌کنند. محسنی بازنشسته نیروی انتظامی است. به قول خودش بیشتر از ۶۰ سال است تو این محله زندگی می‌کند. همه همسایه‌ها را بوسیله احسان می‌شناسد، به‌ویژه خانواده شهدا را که با قاعده بوسیله آنها سرکشی می‌کند. ماه رمضان‌های خاطره انگیز
خیلی سرحال نیست، چند بهره میشود از بیمارستان مرخص شده است. با اینکه حکیم استراحت را برای او ضروری می‌داند اما لحظه‌ای بیکار نمی‌نشیند. می‌گوید: «سال ۸۷ متقاعد شدم. از همان زمان خودم را تقدیم خدمت به مردم کردم. داخل این برزن امکانات رفاهی و فرهنگی چشمگیری بود ندارد. برای همین تصمیم گرفتم بیت الجواد(ع) را برپا کنم. بیشتر فعالیت‌هایم رویکرد فرهنگی دارد. اول تور زیارتی‌ـ سیاحتی برای اهالی برگزار می‌کردم. مردم را به قم، مشهد، جمکران و کاشان می‌بردم. بعد از دایر شدن بیت الجواد(ع) همه توانم را برای پرورش دینی بچه‌ها گذاشتم. سعی کردم شرایطی فراهم کنم که بچه‌ها در کنار فراگیری آموزه‌های دینی، بازی و تفریح اندوه داشته باشند. الان چند سالی است ایام ماه رمضان سفره افطاری پهن می‌کنم. مردم و خیّران برزن داخل این امر یاری‌ام می‌کنند. هر شب ۶۰۰ـ ۷۰۰ پرس طعام پخته و پخش میشود. بچه‌ها با ذوق و شوق خاصی داخل این سنت باهم اتحاد کردن می‌کنند چه آنهایی که روزه می‌گیرند و چه کودکان خردسالی که روزه برایشان بایسته حلق. شعار این است که ماه رمضان برایشان خاطره‌انگیز شود. »
حساسیت خوش خیابان کوچک مظاهری
حامد داخل بیت الجواد(ع) سرک می‌کشد و به محسنی می‌گوید که موکت‌ها را پهن کرده‌اند و می‌پرسد که آیا سفره را بیندازند؟ با شنیدن پاسخ مثبت، خوان را از آبدارخانه می‌برد. محسنی دنباله می‌دهد: «همه بچه‌های محله مهمان این خوان هستند چه آنها روزه گرفتن برایشان واجب شده و چه مکلف بوسیله قبض بسرعت نباشند. با این حکم تو واقع به غیر از فرهنگسازی و آشنایی بیشتر بچه‌ها با ماه رمضان، سفره افطار بهانه‌ای است تا کسانی که وضع معیشتی مرحمت ندارند یک کود غذای طولانی بخورند. » بوی بو قیمه محله را لبریز کرده است. بچه‌ها یکی‌یکی می‌آیند. بزرگ‌ترها، کوچک‌ترها را جلب به آرامش و سکوت می‌کنند. تمایل وصف‌ناپذیری تو چهره بچه‌های کوچک‌تر دیده میشود. محسنی با همه‌شان احوالپرسی می‌کند. از سمیه ۵ ساله تا احمد ۱۴ ساله. همین‌طور که شلنگ می‌زند از بچه‌ها سؤالات دینی می‌پرسد. هرکسی جواب درست دهد تشویقش می‌کند. حس خوشی دارد این محله. حس زندگی و با هم بودن. آدم‌های این خیابان با غم خانه یکی هستند و به یک خانواده می‌مانند. محسنی می‌گوید: «غیر از بچه‌های محله، از دانش‌آموزان مدارس امیرکبیر، مثال نامجو، صالحی شهرابی، مثال فیاض‌بخش و مثال فلاحی هم دعوت کرده‌ام تا در این تشریفات شرکت کنند. »
۱۰ موتورسوار در خدمت پاکبان‌های برزن
تا اذان مغرب شقه ساعتی مانده، یکی از نوجوانان که او را علی صدا می‌زنند متعاقب میکروفن می‌ایستد و قرآن تلاوت می‌کند. به‌رغم جمعیت زیاد بچه‌ها، سکوتی کوچه را فرا محزون است. بچه‌ها آداب شنوایی دادن به قرآن را خوب می‌دانند. همگی اینها را در کلاس‌های آموزشی بیت الجواد(ع) یادگرفته‌اند. تلاوت قرآن طولانی میشود، نوجوان دیگری با ذکر صلوات میکروفن را بوسیله دست می‌گیرد. زیارت عاشورا را با شور می‌خواند. صدای اذان از کلیسا حاج عبدالله پخش میشود. بچه‌ها پهلو سفره نشسته‌اند و مشت به دعا. محسنی برای بچه‌ها سنگ تمام گذاشته است. تو سفره همه جور خوراکی پیدا میشود. از شله‌زرد تا نان و پنیر و سبزی. با اختتام نوای اذان، بعضی از بچه‌ها افطار می‌کنند و بعضی تیمار غذای خود را به خانه می‌برند تا در به خشکی امدن قوم باشند.
سپس از رفتن بچه‌ها، چند نفری از نوجوانان نظافت خیابان را برعهده می‌گیرند. داخل چشم برهم زدنی بوسیله محله سروسامانی می‌دهند. محسنی می‌گوید: «۱۵ سالی میشود که شب‌های جمعه سیب‌زمینی می‌پزم به یاد جبهه و نان و سیب‌زمینی بین اهالی تقسیم می‌کنم. شب تولد معصوم حسن(ع) که میشود با نانوایی‌های خیابان کوچک هماهنگ می‌کنم و نان صلواتی بوسیله دست انسان می‌دهیم. یک شب غصه سحر در خدمت پاکبان‌های محله هستیم. ۱۰ تا موتورسوار بخاطر این امر تو دید گرفته‌ام. در برزن ماتم می‌زنند و هر پاکبانی را که ببینند سوار کرده و به بیت الجواد(ع) می‌آورند. سپس از خوردن سحری هم آنها را به سرکارشان بازمی‌گردانند. » طبیب «محمدرضا لایق» مربی کشتی هم محله‌ای: ورزش منافاتی با روزه‌داری ندارد
دکتر «محمدرضا بزرگوار» سال‌هاست مربی کشتی است. او درباره ورزش تو ماه رمضان با اشاره به نکات ارزنده‌ای می‌گوید: «به‌طور متوسط ۴ ساعت قبل از ورزش نباید چیزی خورده شود و باید با معده خالی بازی کرد. بعضی‌ها بعد از اشامیدن افطار بی‌وقفه شروع به ورزش می‌کنند که این فقره به صلاح نیست. معده پرکارایی را اندک می‌کند. نیکوترین زمان برای بازی قبل از افطار است. بامداد ممکن است فرد تشنه شود و این فرمان او را زحمت بطی ء. یکی ـ ۲ ساعت قبل از اذان مغرب بازی نکردن نیکوترین بازدهی را دارد. » او تأکید می‌کند ورزش کردن با روزه شهود منافاتی ندارد و بی نهایت بی آرامی برای سلامتی مفید است. مقدم ادامه می‌دهد: «ماه رمضان و روزه گرفتن گرفتن بوسیله سلامت قلب و عروق وافر معاون می‌کند. البته نه متشابه وزنه‌برداری و اسب سواری که ورزش‌های سنگین هستند. این جور ورزش‌ها را باید چند ساعت سپس از افطار انجام رحم. » اما نکته اساسی این است که چه تغذیه‌ای داشته باشیم که با ورزش کردن جسممان آسیب نبیند. مقدم سفارش می‌کند: «در هنگام سحر از مایعات بیشتری کاربرد کنیم. خوراکی‌هایی بخوریم که میزان قند مطلوبی دارند قرین سبزی و محصول که نیکوترین آن هندوانه است. دیگر اینکه از خوردن غذاهای چرب و سرخ‌کردنی خودداری کنیم. در برابر غصه چربی خون را اوج می‌برد و تیمار نهل را بیشتر می‌کند. » سیدعلی‌اکبر میرخلیلی، امام جماعت مسجد المهدی(عج) : زکات و کفاره را به نیازمندان پا بر جا بدهیم
در این میان تعدادی از افراد به دلیل کسالت و ناتوانی خواه بیماری امکان بسرعت گرفتن ندارند. بخاطر آنها احکام شرعی تعیین شده که «سید علی‌اکبر میرخلیلی» معصوم جماعت مسجد المهدی(عج) درباره‌اش می‌گوید: «بسیاری از کسانی که توانایی روزه گرفتن ندارند، مشکل جسمی دارند و پزشک مجاز نمی‌داند روزه‌دار باشند. یا عمل جراحی عمل داده‌اند. یا داروی خاصی مصرف می‌کنند. از این‌رو امسال توانایی گرفتن روزه را ندارند. بعضی‌ها مبتلا به بیماری اختصاص هستند و بیماری‌شان دائمی است. این افراد هر سال باید یک مد طعام برای هر روز ماه رمضان کفاره بدهند اما قضای روزه کنار آنها بایا نیست. اما افرادی که به برهان جراحی خواه بیماری بلافاصله از گرفتن روزه معاف می‌شوند. آنها باید تا سال پس ازآن قضای روزه‌هایشان را بگیرند. اگر این فقره را نکردند علاوه کنار اینکه پرداخت کفاره پهلو آنها بایسته میشود باید قضای روزه‌شان را اندوه بگیرند. ولی بانوانی که دوروبر ابستنی و شیردهی را می‌گذرانند، چون امکان اخذ بسرعت را ندارند باید یک مد طعام فدیه دهند که مقدارش با غرامت یکی است. بعد از گذراندن این پیرامون چنانچه قضای روزه‌شان را نگرفتند علاوه بر فدیه باید غم غرامت تأخیر را بپردازند و حزن قضای روزه را بگیرند. » او تأکید می‌کند: «بخاطر کفاره روزه گرفتن حتماً باید یک متداول خوردنی نان، برنج خواه ماکارونی باشد و آن را به نیازمند مورد متکی بپردازند. با کفاره فقط باید نان خریداری شود و صرف کردن کار دیگری نشود. بهتر این است که به مرجع تقلید خواه دفتر صومعه محله کفاره پرداخته شود.» سرور احمد آل داود، متخصص بیماری‌های تویی توصیه‌های پزشکی به روزه‌داران
چه کسانی حلال بوسیله ستاندن روزه هستند؟ سؤالی است که افراد بیمار با توجه به کسالتی که دارند و نوع دارویی که مصرف می‌کنند، از خود می‌پرسند، دکتر «سیداحمد آل داود» داخل این‌باره می‌گوید: «گاهی اوقات پیش می‌آید جسم به دلیل کسالتی که دارد جوابگوی چند ساعت گرسنگی و نهل نیست. از این‌رو مریض معاف از گرفتن روزه میشود. تعدادی از شهروندان داروهای اختصاص استعمال می‌کنند آن اندوه رأس ساعتی که از لفظ پزشک گلچین شده است. بیماران مشغول بوسیله دیابت، صرع و جستن باید به موقع داروی خویشتن را مصرف کنند. بیماران دیابتی موظفند در چند وهله مقدار کمی غذا بخورند تا دستخوش نزول قند نشوند. اینکه از سحر تا افطار گرسنه بمانند سلامت‌شان را بوسیله مخاطره می‌اندازد. بیماران کلیوی هم باید نیکو آب بنوشند تا شرایط‌شان عصبی مربوط به اعصاب نشود. این افراد وضعیت مشخصی دارند و حلال به ستاندن بسرعت نیستند. ولی بیماران قلبی چنانچه بیماری‌شان حاد باشد که معاف از گرفتن روزه گرفتن هستند و تو غیراینصورت با م پزشک مجاز به روزه‌داری می‌شوند. اما گاهی اوقات بلای ناگهانی به ما مراجعه می‌کند که مشکل گوارشی یا سرماخوردگی دارد به آنها پند می‌کنیم داروهای خود را بوسیله خلال سحر و افطار استعمال کنند. » دکتر آل داود سفارش می‌کند روزه‌دارها افطاری را سبک میل کنند. او می‌گوید: «اشامیدن غذاهای حاوی کربوهیدرات قرین برنج و ماکارونی قندخون را به یکباره افزایش داده که تکثیر انسولین را تو پی دارد. بهتر است از غذاهای پروتئینی استفاده شود. »
درباره این سایت